महत्त्वाची घोषणा आली आहे. केंद्र सरकारने 2023-24 आर्थिक वर्षासाठी कर निरीक्षणाच्या अंतिम तारीख (Tax Audit Due Date) वाढवली आहे. कर निरीक्षण (Tax Audit) हे व्यवसाय, कंपन्या, आणि इतर करदात्यांसाठी आवश्यक असलेले एक महत्त्वपूर्ण टप्पा आहे. हे सुनिश्चित करण्यासाठी केले जाते की, संबंधित व्यक्ती किंवा संस्थेने त्यांच्या आर्थिक व्यवहारांची योग्य नोंद केली आहे आणि कायद्यानुसार कर भरला आहे.
कर निरीक्षण म्हणजे काय?
कर निरीक्षण म्हणजे कंपनी किंवा व्यक्तीच्या आर्थिक व्यवहारांची तपासणी करून त्यांचे दस्तऐवज सरकारसमोर सादर करणे. या प्रक्रियेमुळे, कर अधिकारी निश्चित करतात की करदात्यांनी योग्य प्रमाणात कर भरले आहे की नाही.
संपूर्ण कर निरीक्षण अहवाल ‘फॉर्म 3CD’ मध्ये भरावा लागतो आणि तो संबंधित कर आयुक्तांकडे सादर करावा लागतो. हा अहवाल सादर करण्याची अंतिम तारीख असते, जी आता वाढवण्यात आली आहे.
तारीख वाढीचे कारण
सरकारने 30 सप्टेंबर 2024 रोजी ही घोषणा केली. यंदा अनेक कर सल्लागार आणि व्यापार संघटनांनी कर निरीक्षण अहवाल सादर करण्यासाठी जास्त वेळ मागितला होता. याचे मुख्य कारण होते, कर संहितेत झालेले काही बदल आणि डिजिटल सिस्टीममध्ये आलेली सुधारणा. यामुळे, करदात्यांना आवश्यक दस्तऐवज तयार करण्यात अडचणी येत होत्या.
नवीन अंतिम तारीख
सरकारने कर निरीक्षण अहवाल सादर करण्याची अंतिम तारीख 31 ऑक्टोबर 2024 पर्यंत वाढवली आहे. यामुळे करदात्यांना आवश्यक ती कागदपत्रे आणि अन्य आर्थिक माहिती व्यवस्थित तपासून तयार करण्यासाठी अधिक वेळ मिळणार आहे.
| मूळ अंतिम तारीख | वाढवलेली अंतिम तारीख |
कोणासाठी आहे कर निरीक्षण?
कर निरीक्षणाची आवश्यकता सर्वांना नसते. फक्त काही विशिष्ट आर्थिक स्थिती असलेल्या व्यक्तींना किंवा कंपन्यांना हे करावे लागते.
कर निरीक्षण आवश्यक असलेल्या व्यक्ती किंवा संस्थांची यादी:
1. **व्यवसाय करणारे लोक**: ज्यांची वार्षिक कमाई ₹1 कोटींपेक्षा जास्त आहे.
2. **व्यावसायिक**: ज्यांची वार्षिक कमाई ₹50 लाखांपेक्षा जास्त आहे.
3. **कंपन्या**: सर्व प्रकारच्या कंपन्यांना कर निरीक्षण करणे बंधनकारक आहे.
4. **सहकारी संस्था आणि सोसायट्या**: ज्यांची आर्थिक उलाढाल ठराविक मर्यादेपेक्षा जास्त आहे.
कर निरीक्षणाचे फायदे
कर निरीक्षणामुळे सरकारला करदात्यांच्या आर्थिक व्यवहारांची पूर्ण माहिती मिळते. तसेच, व्यवसाय किंवा कंपन्यांमध्ये कोणत्याही प्रकारच्या आर्थिक गैरव्यवहारांची शक्यता कमी होते. यामुळे कर व्यवस्थापन आणि आर्थिक नियोजन अधिक प्रभावी बनते.
कर निरीक्षणाचे काही फायदे:
1. **आर्थिक पारदर्शकता**: कर निरीक्षणामुळे आर्थिक व्यवहारांमध्ये पारदर्शकता येते.
2. **आर्थिक नियोजन**: करदात्यांना त्यांच्या आर्थिक नियोजनात मदत होते.
3. **कायद्यानुसार पालन**: कर निरीक्षणामुळे कायद्याचे पालन करण्यात मदत होते.
4. **अर्थव्यवस्थेचे निरिक्षण**: सरकारला देशाच्या अर्थव्यवस्थेचा समग्र आढावा घेण्यास मदत होते.
दंड आणि परिणाम
जर कोणी वेळेवर कर निरीक्षण सादर केले नाही, तर त्यांच्यावर दंड आकारला जातो. कर निरीक्षण अंतिम तारखेनंतर सादर केल्यास, ₹1.5 लाखांपर्यंत दंड आकारला जाऊ शकतो. याशिवाय, वेळेवर कर भरला नाही तर व्याज आकारणीही केली जाऊ शकते.
| दंडाची रक्कम | परिस्थिती |
|————–|————|
| ₹1.5 लाखापर्यंत | कर निरीक्षण उशिरा सादर केल्यास |
| ठराविक टक्के व्याज | कर उशिरा भरल्यास |
कर निरीक्षण सादर करण्याची प्रक्रिया
कर निरीक्षण सादर करण्यासाठी करदात्यांनी खालील प्रक्रियेचे पालन करणे आवश्यक आहे:
1. **सर्व आर्थिक दस्तऐवज एकत्र करणे**: सर्व व्यवहारांचे योग्य प्रकारे लेखाजोखा तयार करणे.
2. **लेखापरीक्षकाची मदत घेणे**: चार्टर्ड अकाउंटंट (CA) कडून कर निरीक्षण करणे आवश्यक आहे.
3. **फॉर्म 3CD तयार करणे**: हा फॉर्म व्यवस्थित भरून तो संबंधित कर विभागाकडे ऑनलाइन पद्धतीने सादर करावा.
4. **फॉर्म 3CA किंवा 3CB सादर करणे**: हे फॉर्म व्यवसायाच्या प्रकारानुसार निवडावे लागतात.
आगामी बदल
आर्थिक वर्ष 2023-24 साठीच्या कर निरीक्षण प्रक्रियेत काही बदल अपेक्षित आहेत. सरकार डिजिटल साधनांचा अधिक वापर करत आहे, ज्यामुळे कर निरीक्षण प्रक्रियेत पारदर्शकता आणि वेग वाढणार आहे. या बदलांमुळे करदात्यांना कर निरीक्षण सादर करताना काही नवे नियम पाळावे लागतील.
tax audit due date
tax audit due date extension
cbdt
audit last date 2024
tax audit due date for ay 2024-25
audit last date
income tax due date extension latest news
audit date extended 2024
income tax department
income tax
tax audit date extension 2024
income tax audit due date
tax audit due date extension latest news
income tax portal
income tax audit last date
cbdt income tax
tax audit extension
income tax due date extension
date extension for tax audit
tax audit date extension
tax audit
