प्रसिद्ध अभिनेते मिथुन चक्रवर्ती यांना 2024 सालचा दादासाहेब फाळके पुरस्कार जाहीर झाला आहे. हा पुरस्कार भारतीय चित्रपटसृष्टीत दिल्या जाणाऱ्या सर्वोच्च सन्मानांपैकी एक आहे. दादासाहेब फाळके यांचे नाव भारतीय सिनेमा उभारणीत मोलाचे योगदान दिलेल्या व्यक्तींच्या सन्मानार्थ दिले जाते. 30 सप्टेंबर रोजी या पुरस्काराची घोषणा झाली आणि मिथुन चक्रवर्ती यांच्या चाहत्यांमध्ये आनंदाची लाट उसळली.
### मिथुन चक्रवर्ती यांचा सिनेप्रवास
मिथुन चक्रवर्ती यांचा जन्म 16 जून 1950 रोजी पश्चिम बंगालमधील कोलकाता येथे झाला. त्यांचे खरे नाव गौरांग चक्रवर्ती आहे. सुरुवातीला त्यांनी नक्षलवादी चळवळीशी संबंध ठेवला होता, पण नंतर चित्रपटाकडे वळले. 1976 साली प्रदर्शित झालेल्या **’मृगया’** या चित्रपटामुळे त्यांना पहिला ब्रेक मिळाला. या चित्रपटात त्यांनी उत्कृष्ट अभिनय केला आणि त्यांना **राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार** देखील मिळाला.
### प्रमुख चित्रपट आणि कामगिरी
मिथुन चक्रवर्ती यांनी अनेक यशस्वी चित्रपटांत काम केले आहे. त्यांच्या काही गाजलेल्या चित्रपटांची यादी खालीलप्रमाणे आहे:
| चित्रपटाचे नाव | वर्ष | प्रमुख भूमिका |
|——————–|————–|———————-|
| मृगया | 1976 | गंगाराम |
| डिस्को डान्सर | 1982 | अनिल/जिमी |
| अग्निपथ | 1990 | कृष्णन अय्यर |
| सूर्यवंशम | 1999 | ठाकूर भानुप्रताप |
| गुरू | 2007 | माणिकदास गुप्ता |
मिथुन चक्रवर्ती यांची ओळख ‘डिस्को डान्सर’ या चित्रपटामुळे घडली. या चित्रपटाने बॉक्स ऑफिसवर धुमाकूळ घातला होता आणि मिथुन यांना भारतभर लोकप्रियता मिळाली. त्यांचे अभिनय कौशल्य आणि नृत्यशैली आजही प्रेक्षकांच्या मनात कोरलेली आहे.
### पुरस्कार आणि सन्मान
मिथुन चक्रवर्ती यांना त्यांच्या कारकिर्दीत अनेक पुरस्कार मिळाले आहेत. ते तीन वेळा **राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार** विजेते आहेत. त्यांच्या अभिनयाची प्रशंसा फक्त भारतातच नाही तर परदेशातही झाली आहे. त्यांच्या काही महत्वाच्या पुरस्कारांची यादी पुढीलप्रमाणे आहे:
| पुरस्काराचे नाव | वर्ष | चित्रपट/कारण |
|————————————-|————–|———————–|
| राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार | 1977 | मृगया |
| राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार | 1993 | ताहादेर कथा |
| राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार | 1996 | स्वामी विवेकानंद |
| फिल्मफेअर सर्वोत्कृष्ट अभिनेता | 1991 | अग्निपथ |
| दादासाहेब फाळके पुरस्कार | 2024 | जीवनगौरव |
### सामाजिक कार्य
मिथुन चक्रवर्ती फक्त चित्रपटसृष्टीतच नव्हे तर सामाजिक कार्यातही सक्रिय आहेत. त्यांनी गरीब आणि वंचितांसाठी अनेक सामाजिक उपक्रम राबवले आहेत. मिथुन फाऊंडेशनच्या माध्यमातून त्यांनी अनेक समाजकल्याणकारी योजना सुरु केल्या आहेत.
राजकीय कारकिर्द
मिथुन चक्रवर्ती यांचे राजकारणातही योगदान आहे. 2014 साली ते तृणमूल काँग्रेसच्या तिकिटावर राज्यसभा सदस्य झाले होते. परंतु काही आरोग्य समस्यांमुळे त्यांनी काही वर्षांनंतर राजीनामा दिला. त्यानंतर ते राजकीय क्षेत्रातून थोडे दूर गेले, मात्र सामाजिक कार्यात ते सतत सक्रिय राहिले आहेत.
दादासाहेब फाळके पुरस्काराचे महत्त्व
दादासाहेब फाळके पुरस्कार हा भारतीय सिनेविश्वातील सर्वोच्च सन्मान मानला जातो. हा पुरस्कार दरवर्षी एखाद्या व्यक्तीला भारतीय चित्रपटसृष्टीतील उल्लेखनीय योगदानाबद्दल दिला जातो. 1969 साली सुरु झालेल्या या पुरस्काराच्या यादीत अनेक मोठ्या कलाकारांचे नाव आहे, ज्यात आता मिथुन चक्रवर्ती यांचेही नाव जोडले गेले आहे.
दादासाहेब फाळके पुरस्काराचे महत्व आणि मिथुन चक्रवर्ती यांच्या कारकिर्दीतल्या यशस्वी प्रवासामुळे हा पुरस्कार त्यांच्या सन्मानात दिला जाणे योग्य ठरते.
मिथुन चक्रवर्ती यांचे योगदान
मिथुन चक्रवर्ती यांचे योगदान फक्त अभिनयापुरते मर्यादित नाही. त्यांनी चित्रपट निर्मिती, नृत्यशैली आणि समाजकार्य यांमध्येही मोलाचे योगदान दिले आहे. त्यांच्या चित्रपटांमुळे अनेकांना प्रेरणा मिळाली आहे. त्यांनी आपल्या कामामुळे बॉलीवूडच्या नव्या पिढीवर देखील परिणाम केला आहे.
चाहत्यांची प्रतिक्रिया
मिथुन चक्रवर्ती यांना दादासाहेब फाळके पुरस्कार मिळाल्याची बातमी समजताच त्यांच्या चाहत्यांनी आनंद साजरा केला. सोशल मीडियावर त्यांना अभिनंदन संदेशांचा वर्षाव झाला. अनेकांनी त्यांच्या चित्रपटांतील जुन्या गाण्यांचे व्हिडिओ शेअर केले. काही चाहत्यांनी तर त्यांची भेट घेण्याचेही प्रयत्न केले.
पुरस्कार वितरण समारंभ
या वर्षीचा दादासाहेब फाळके पुरस्कार वितरण समारंभ डिसेंबर महिन्यात होणार आहे. या समारंभात मिथुन चक्रवर्ती यांचा सन्मान करण्यात येणार आहे. त्यांच्या कारकिर्दीतील हे मोठे क्षण असतील, असे मानले जात आहे.
