महाराष्ट्र आणि दक्षिण भारतातील राज्यांमध्ये सुरू असलेल्या मुसळधार पावसामुळे कांदा आणि टमाटरच्या पिकांचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान झाले आहे. याचा थेट परिणाम देशाच्या राजधानी दिल्लीत दिसू लागला आहे. सध्या टमाटर आणि कांद्याची आवक घटली असून, खरेदीदारांना अधिक पैसे मोजावे लागत आहेत.
कांद्याचा घासही महागणार
मे महिन्याच्या दुसऱ्या पंधरवड्यातच महाराष्ट्रात कांद्याच्या दरात २० टक्क्यांनी वाढ झाली होती. परिणामी, दिल्लीसह देशभरातील मंड्यांमध्ये दरवाढ सुरू झाली. सध्या कांदा सुमारे ३०–३५ रुपये किलो दराने विकला जात आहे, मात्र पुढील २ आठवड्यांत हा दर ५० रुपये किलोवर पोहोचण्याची शक्यता आहे. कारण? फक्त पावसामुळे पीक नष्ट झालेले नाही, तर सप्लाय चेनही खंडित झाली आहे. शेतकऱ्यांची धान्य गोळा करण्याची व वितरण व्यवस्था मोडकळीस आली आहे, जे थेट बाजारात महागाईला कारणीभूत ठरत आहे.
टोमॅटोची अवस्था आणखीनच वाईट
टोमॅटोच्या बाबतीत परिस्थिती आणखीनच गंभीर आहे. जूनच्या सुरुवातीलाच टोमॅटोचा दर २४ रुपयांवरून ३० रुपये किलोवर गेला आहे. व्यापाऱ्यांच्या मते, हा दर पुढील १५ दिवसांत ५० रुपये तर जुलैमध्ये ८० ते १०० रुपये किलो होण्याची शक्यता आहे.
महाराष्ट्र, कर्नाटका आणि आंध्र प्रदेश हे देशातील प्रमुख टमाटर उत्पादक राज्यांमध्ये मुसळधार पावसामुळे रोपं सडली आहेत, फळं फाटली आहेत आणि संपूर्ण शेतात नुकसान झाले आहे. त्यामुळे टमाटरची आवक ४० टक्क्यांनी कमी झाली असून, याचा फटका थेट ग्राहकांच्या पाककृतींवर बसणार आहे.
थेट परिणाम ग्राहकांवर
दिल्लीतील किरकोळ विक्रेत्यांनी सांगितले की, “दररोज सकाळी होणाऱ्या मालाच्या आवक कमालीची कमी झाली आहे. ग्राहकांना अर्ध्या भावातही टमाटर मिळत नाहीये.” काही ठिकाणी तर ग्राहकांनी आलटूनपालटून टमाटर घेणे बंद केल्याचे चित्र आहे. कांदा-टमाटर हे भारतीय जेवणाचे आधारस्तंभ. त्यामुळे जर हेच घटक महाग झाले, तर सामान्य गृहिणींचे बजेट बिघडणे निश्चित आहे.
महिनाभरात महागाईचा कहर होण्याची शक्यता
मंडईतील घडामोडींवर लक्ष ठेवणाऱ्या व्यापार संस्थांच्या मते, जर पावसाचा जोर असाच सुरू राहिला आणि नवीन फसलीची तयारी वेळेवर झाली नाही, तर संपूर्ण जुलै महिना ‘महागाई महिना’ ठरू शकतो. त्यामुळे केंद्र सरकारने साठवणूक केलेल्या कांदा-टमाटरचा साठा तातडीने बाजारात सोडावा, अशी व्यापाऱ्यांची मागणी आहे.
भारतात नैसर्गिक आपत्तीचा सर्वात मोठा फटका नेहमीच शेतकऱ्यांना बसतो. मात्र यावेळी त्या झळा थेट शहरी ग्राहकांपर्यंत पोहोचू लागल्या आहेत. कांदा–टमाटरसारख्या दैनंदिन लागणाऱ्या भाज्यांचे दर गगनाला भिडले, तर ते केवळ आर्थिकच नव्हे, तर सामाजिक प्रश्नही बनू शकतात.
