भारत हा जगातील सर्वात मोठा लोकशाही देश आहे. संसदीय पद्धतीचा अवलंब करून भारताने जगभरात आपला प्रभाव निर्माण केला आहे. भारतातील संसदीय प्रणालीमध्ये लोकसभा आणि राज्यसभा या दोन सभागृहांचा समावेश होतो.
लोकसभेत 543 खासदार आहेत. राज्यसभेत 250 खासदार आहेत.
खासदारांना त्यांच्या संबंधित मतदारसंघातील लोक त्यांचे प्रतिनिधित्व करण्यासाठी आणि त्यांच्या प्रगतीसाठी निवडून देतात. मात्र, या खासदारांच्या पगाराबद्दल जाणून घेण्याची अनेकांना उत्सुकता असते. खासदारांचा पगार किती आहे, त्यांना किती भत्ते आणि कोणत्या सुविधा मिळतात ते जाणून घेऊया.
खासदारांचे वेतन, भत्ते आणि सुविधा
खासदारांना दरमहा एक लाख रुपये पगार मिळतो. याशिवाय त्यांचा पगार दर 5 वर्षांनी दैनिक भत्त्याच्या स्वरूपात वाढतो.
पगारामध्ये संसद सदस्यांचे वेतन, भत्ते आणि पेन्शन (सुधारणा) कायदा 2010 नुसार दरमहा 50,000 रुपये मूळ वेतन समाविष्ट आहे.
संसदेच्या अधिवेशनात उपस्थित राहण्यासाठी त्यांना 2000 रुपये दैनिक भत्ताही मिळतो.
खासदारांनी रस्त्याने प्रवास केल्यास त्यांना 16 रुपये प्रति किलोमीटर दराने प्रवास भत्ताही मिळतो.
प्रत्येक खासदाराला दरमहा 70,000 रुपये मतदारसंघ भत्ताही मिळतो.
प्रत्येक खासदाराला कार्यालयीन खर्चासाठी दरमहा 60,000 रुपये मिळतात, ज्यामध्ये सहाय्यकांसाठी 40,000 रुपये आणि इतर खर्चासाठी 20,000 रुपये समाविष्ट आहेत.
दर महिन्याला खासदाराला स्वतःच्या आणि त्यांच्या कुटुंबीयांसाठी मोफत वैद्यकीय सेवेसाठी 500 रुपये मिळतात.
दिल्लीतील निवासस्थान, मतदारसंघ निवासस्थान आणि इंटरनेट कनेक्टिव्हिटीसाठी तीनही दूरध्वनींवर दरवर्षी 1,50,000 विनामूल्य कॉल
पाणी आणि वीज: प्रति वर्ष 50,000 युनिट वीज (25,000 युनिट प्रत्येक लाईट/वीज मीटर किंवा एकत्र) आणि 4,000 किलोलिटर पाणी प्रति वर्ष
निवृत्त खासदारांसाठी किमान पेन्शन रु.25,000/- प्रति महिना मिळते
प्रवास भत्ता: विमान प्रवास, रेल्वे प्रवास, रस्ता प्रवास यासाठी भत्ता मिळतो
माजी खासदारांसाठी प्रवास सुविधा: मोफत एसी सेकंड क्लास रेल्वे प्रवास
लोकसभा आणि राज्यसभा
भारतातील संसद सदस्य किंवा खासदार हे लोकसभेत, भारतीय संसदेच्या कनिष्ठ सभागृहात त्यांच्या संबंधित मतदारसंघाचे प्रतिनिधित्व करण्यासाठी जनतेद्वारे निवडले जातात. लोकसभा हे भारतीय संसदेच्या दोन सभागृहांपैकी एक आहे, तर दुसरे राज्यसभा आहे, जे वरचे सभागृह आहे.
लोकसभेत दर पाच वर्षांनी होणाऱ्या सार्वत्रिक निवडणुकांच्या प्रक्रियेद्वारे थेट जनतेने निवडलेले प्रतिनिधी असतात. लोकसभेच्या जागांची संख्या प्रत्येक राज्य आणि केंद्रशासित प्रदेशाच्या लोकसंख्येच्या आधारावर निर्धारित केली जाते आणि प्रत्येक मतदारसंघातून एक खासदार निवडून येतो.