भारतात मधुमेहींची संख्या दिवसेंदिवस वाढताना दिसत आहे. याला अनेक घटक जबाबदार असले तरी मधुमेह झाल्यानंतरही रुग्णांकडून या आजाराला अगदी सामान्य असल्याची वागणूक दिली जात असते. जे भविष्यात त्यांच्या आरोग्यासाठी सर्वाधिक घातक ठरु लागते. मधुमेहाच्या बाबतीत शरीरातील रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रणात राखणे फार महत्वाचे आहे. अशा परिस्थितीत, संतुलित आहार घेतल्यास रुग्णांना त्यांच्या रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करता येते. मधुमेहाचे दोन प्रकार आहेत; टाइप 1 मधुमेह आणि टाइप 2 मधुमेह टाइप 1 मधुमेह कोणत्याही वयात होऊ शकतो. हे लहान मुलांमध्ये किंवा तरुणांमध्ये आढळते. यामध्ये शरीरातील इन्सुलिन असते. म्हणजेच शरीरातील पेशी इन्सुलिन तयार करणाऱ्या स्वादुपिंडाच्या पेशींवर हल्ला करून त्यांचा नाश करतात. टाइप 1 मधुमेह लहान वयात किंवा अगदी जन्मापासून होऊ शकतो.
टाइप 2 मधुमेह
टाइप 2 मधुमेहाची अनेक कारणे असू शकतात. लठ्ठपणा, उच्च रक्तदाब आणि खराब जीवनशैली हे याचे प्रमुख कारण आहे. यामध्ये शरीरात इन्सुलिनचे प्रमाण कमी असते. यामध्ये एकतर शरीरात इन्सुलिन कमी बनते किंवा शरीरातील पेशी इन्सुलिनला संवेदनशील नसतात. टाईप 2 मधुमेह बहुतेक प्रौढांमध्ये आढळतो. जर तुम्ही टाइप 2 मधुमेहाचे रुग्ण असाल, तर रक्तातील साखरेची पातळी कमी करण्यासाठी आणि निरोगी जीवन जगण्यासाठी तुम्ही काय खावे आणि काय खाऊ नये ते जाणून घेऊया.
टाइप २ मधुमेहाच्या हे खावे
– फळे (सफरचंद, संत्री, बेरी, खरबूज, पीच)
– भाज्या (ब्रोकोली, फ्लॉवर, पालक, काकडी)
– संपूर्ण धान्य (क्विनोआ, ओट्स, तपकिरी तांदूळ)
– शेंगा (बीन्स, दाळ, हरभरे)
– नट (बदाम, अक्रोड, पिस्ता, काजू)
– बिया (चिया बिया, भोपळ्याच्या बिया, फ्लेक्स बिया)
– प्रोटीनयुक्त पदार्थ (सीफूड, टोफू, कमी चरबीयुक्त मांस इ.)
– ब्लॅक कॉफी, गडद चहा, भाज्यांचा रस
या गोष्टी टाळाव्यात
– उच्च चरबीयुक्त मांस
– संपूर्ण फॅट डेअरी उत्पादने (चरबीयुक्त दूध, लोणी, चीज)
– गोड गोष्टी (कॅंडीज, कुकीज, मिठाई, भाजलेले पदार्थ, आईस्क्रीम)
– गोड पेये (रस, सोडा, गोड चहा)
– स्वीटनर्स (टेबल शुगर, ब्राऊन शुगर, मध, मॅपल सिरप)
– प्रक्रिया केलेले अन्न (चिप्स, प्रक्रिया केलेले मांस, मायक्रोवेव्ह केलेले पॉपकॉर्न)
– ट्रान्स फॅट्स (तळलेले पदार्थ, डेअरी फ्री कॉफी क्रीमर इ.)
टाईप 2 मधुमेहाचे रुग्ण मर्यादित प्रमाणात कार्बोहायड्रेट खाऊन त्यांच्या रक्तातील साखरेची पातळी कमी करू शकतात. अशा परिस्थितीत तुम्ही जेवणात किती कार्ब्स घेत आहात याची काळजी घेणे गरजेचे आहे. कोणत्या गोष्टींमध्ये कर्बोदके असतात ते जाणून घेऊया :
– गहू, पांढरा तांदूळ इ.
– वाळलेल्या सोयाबीन, कडधान्ये आणि इतर शेंगा
– बटाटे आणि इतर स्टार्च असलेले अन्न
– फळे आणि फळांचे रस
– दूध आणि दही (दही)
– प्रक्रिया केलेले स्नॅक्स
किटो हा कमी कार्ब असलेला आहार आहे. ज्यामध्ये प्रोटीन आणि चरबीयुक्त (मांस, चिकन, सीफूड, अंडी, चीज, नट आणि बिया) आदींचा समावेश असतो. किटो आहारात स्टार्च नसलेल्या भाज्यांचा समावेश आहे. (ब्रोकोली, फ्लॉवर, कोबी, काळे आणि इतर पालेभाज्या). यामध्ये तृणधान्ये, सुक्या सोयाबीन, मूळ भाज्या, फळे आणि मिठाई यासह उच्च कार्ब पदार्थ नसतात. काही रिपोर्ट्समध्ये असे समोर आले आहे, की कमी कार्बयुक्त आहार मधुमेहाच्या रुग्णांमध्ये रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवण्यास मदत करतो.
